Ponurak (ang. Grim) — duży, czarny widmowy pies o czerwonych oczach, uważany za zwiastun śmierci. Podobno sprowadza zgon na każdego, kto go ujrzy. Na pewno jest omenem najbardziej znanym - złą sławę ponurak zdobywał w czarodziejskim świecie przez wieki i teraz jest jednym z najgorszych, jeśli nie najgorszym, omenem.
W serii
Harry Potter i więzień Azkabanu
Fusy w kształcie ponuraka w filiżance Harry'ego na wróżbiarstwie.
Kiedy Harry, po posłaniu ciotki Marge w powietrze i ucieczce z domu wujostwa, włóczy się bez celu po Privet Drive i Magnolia Crescent, widzi ciemny kształt ogromnego rozmiaru – zwierzę o wielkich, błyszczących oczach. ( później okazał sie nim Syriusz Black, który przyszedł zobaczyć Harry'ego ). Przerażony chłopak cofa się i przewraca, przyzywając Błędnego Rycerza poprzez niezamierzone machnięcie różdżką. Zanim Harry doszedł do siebie po upadku, kształt, który tak go przestraszył, zniknął. Po przeanalizowaniu sytuacji na spokojnie, Harry opisał dziwne zjawisko jako wielkiego psa.
W księgarni Esy i Floresy, Potter natknął się na książkę zatytułowaną Omen śmierci: co robić, kiedy już wiadomo, że nadchodzi najgorsze. Na okładce woluminu widniało tajemnicze wielkie zjawisko z Little Whinging.
Termin „ponurak” został po raz pierwszy użyty przez profesor Sybillę Trelawney na lekcji wróżbiarstwa, kiedy to nauczycielka uczyła studentów magii sztuki wróżenia z fusów herbacianych. Po tym, jak fusy w filiżance Harry'ego przybrały kształt ponuraka, chłopak został poinformowany przez prorokinię, że umrze w najbliższym czasie.
Podczas meczu quidditcha (Gryffindor vs. Hufflepuff), Harry Potter na trybunach ujrzał zarys ogromnego czarnego psa. Widok rozproszył chłopaka, a chwilę później na stadion wleciała setka dementorów, sprawiając, że Harry. nieprzytomny spadł z miotły
Ponurakiem, którego przy tak wielu okazjach widział Potter, okazał się Syriusz Black – ojciec chrzestny Harry'ego. Syriusz jako animag uciekł z Azkabanu i chciał zobaczyć swojego chrześniaka – tak więc Potter nie widział ponuraka, a jedynie animagiczną formę Syriusza.
Hermiona Granger jest jedną z wielu osób w czarodziejskim świecie, które wątpią w to, że ponurak to omen śmierci. Sądzi, że, jeżeli nawet sam ponurak jest rzeczywistym stworzeniem, to nie zwiastuje on zgonu, a co najwyżej jest jego przyczyną. Przerażony czarodziej, któremu przez całe życie wmawiano, że po zobaczeniu ponuraka zejdzie śmiertelnie, ujrzawszy go naprawdę, umiera ze strachu. Na poparcie swojej tezy przytacza opowiedzianą przez Rona historię wujka Biliusa, który, po upływie dwudziestu czterech godzin od zobaczenia widmowego psa, zmarł. To twierdzenie zdaje się potwierdzać sceptyczny księgarz z Esów i Floresów, który odradza Harry'emu zakup książki Omen śmierci: co robić, kiedy już wiadomo, że nadchodzi najgorsze, mówiąc: „Och, tego bym panu nie polecał. (...) Zacznie pan wszędzie dostrzegać omen śmierci. Można się śmiertelnie wystraszyć.”
Ciekawostki
- Jest kilka tez co do tego, co jest pierwowzorem ponuraka. Mogą nim być: Black Shuck – czarny pies z angielskich podań i legend; Cù Sìth ze szkockiej mitologii lub Barghest – pies z legend północnej Anglii, który, podobne jak ponurak, jest zwiastunem śmierci i grasuje po cmentarzach.
- Rozdział, w którym Harry spada z miotły po zobaczeniu czarnego psa, w angielskiej wersji nosi tytuł „Grim Defeat” - po polsku „Ponura przegrana”. W oryginale jest on grą słów – „grim” to wszak „ponurak”.
- Ponurak opisany jest w książce Omen śmierci: co robić, kiedy już wiadomo, że nadchodzi najgorsze.